Wat is een bruikleenovereenkomst?
Bij bruikleen geeft de ene partij (de eigenaar) een zaak aan de andere partij in gebruik zonder dat daar een tegenprestatie voor wordt gegeven. De partij die de zaak heeft mogen gebruiken, moet deze wel weer teruggeven aan de eigenaar.
We noemen dit over het algemeen gewoon ‘lenen’. Een belangrijk kenmerk van de overeenkomst van bruikleen is dat de zaak ‘om niet’ in gebruik wordt gegeven, dus zonder dat daarvoor een tegenprestatie moet worden verricht. Een tegenprestatie betekent in de meeste gevallen het betalen van geld, maar het kan ook iets anders zijn.
Dat is het grote verschil tussen bruikleen en huur. Immers, bij huur is de huurder verplicht een huurprijs (of andere tegenprestatie) te voldoen. De overeenkomst van bruikleen staat in artikel 7A:1777 BW.
Moet een bruikleenovereenkomst schriftelijk worden gesloten?
Nee, een bruikleenovereenkomst kan zowel mondeling als schriftelijk worden gesloten. Een schriftelijke overeenkomst verdient de voorkeur, want dan is het duidelijk wat er is afgesproken. De wettelijke regelingen van bruikleen zijn van regelend recht: dat betekent dat partijen daarvan kunnen afwijken. Ook om die reden is het verstandiger de afspraken vast te leggen in een schriftelijke overeenkomst.
Wanneer kan een uitlener bij bruikleen de zaak terugeisen?
Als partijen een termijn voor het gebruik zijn overeengekomen, dan kan de zaak na verloop van deze termijn worden teruggeëist. Is er geen termijn bepaald, dan kan de zaak pas worden teruggeëist als de lener de zaak heeft kunnen gebruiken waarvoor het was bedoeld. De uitlener kan de zaak ook terugvorderen als hij de zaak zelf dringend en onverwachts nodig heeft.
Welke verplichtingen heeft een lener bij bruikleen?
De lener moet als een “goed huisvader” (dit is een in de wet gebruikte term) zorgen voor de zaak die hij in bruikleen heeft. Dat betekent dat de lener met de zaak behoort te doen wat in redelijkheid van hem verwacht kan worden. Hij mag de zaak niet anders gebruiken dan is overeengekomen of waarvoor het is bedoeld. Voorbeeld: een eettafel is bedoeld om aan te eten, niet om als werkbank te gebruiken.
Wie moet betalen als de zaak in bruikleen kapot gaat?
Als een in bruikleen gegeven zaak kapot gaat, dan moet de lener de zaak vergoeden als hij dit had kunnen voorkomen door niet de geleende zaak maar een eigen zaak te gebruiken. Denk aan een auto die kapot gaat als de lener die gebruikt, terwijl de auto niet kapot was gegaan als de lener zijn eigen auto had gebruikt. Deze situatie zal zich niet vaak voordoen, want wie iets leent, doet dat meestal omdat hij een dergelijke zaak zelf op dat moment niet heeft.
Normale slijtage hoeft niet te worden vergoed. Denk aan een fiets die door gebruik versleten banden heeft gekregen.
Wie moet bij bruikleen de kosten van onderhoud betalen?
De onkosten die de lener maakt, zijn voor zijn eigen rekening. Hij kan die dus niet afwentelen op de uitlener. Wordt er bijvoorbeeld een auto geleend, dan moet de lener de benzinekosten betalen. Wordt er een paard geleend, dan moet de lener de kosten van het voer betalen. Daarnaast moet de lener de normale kosten voor zijn rekening nemen. Denk aan de kosten van een WA-verzekering, als de auto voor langere tijd wordt geleend.