Help! Mijn erfenis bestaat uit schulden

Wanneer iemand komt te overlijden, laat hij of zij meestal iets na aan zijn of haar erfgenamen. Het kan zijn dat de overledene (de erflater) bijvoorbeeld een huis of een auto had. Die worden dan, evenredig aan hun erfdeel, verdeeld onder de erfgenamen. Het komt ook voor dat de erflater meer schulden had dan bezittingen. Schulden van de erflater gaan niet automatisch door het overlijden van erflater teniet. Erfgenamen kunnen van rechtswege aansprakelijk worden voor die schulden. Ben je verplicht om deze schulden over te nemen? En waar moet je op letten? 

Snel naar:

• Wanneer ben ik erfgenaam?
• Is het erfenis of nalatenschap?
• Moet je een erfenis aanvaarden of verwerpen?
• Erfrechtadvocaat nodig?

Wanneer ben ik erfgenaam?

Volgens de wet kan erfopvolging op twee manieren plaatsvinden: bij versterf of bij uiterste wilsbeschikking, ook wel testament. Wanneer er een testament is, staat daarin geregeld wie erfgenaam is. Wanneer de erflater geen testament had, dan bepaalt de wet wie de erfgenamen zijn. We noemen dat ook wel ‘versterf-erfrecht’. 

Versterf erfrecht

Als er geen testament is, roept de wet achtereenvolgens op als erfgenaam:

1. de echtgenoot van of de geregistreerd partner van erflater en zijn of haar kinderen;
2. de ouders van erflater tezamen met de broers en zussen van erflater;
3. de grootouders van erflater;
4. de overgrootouders van erflater.

Leven de kinderen van de erflater niet meer, dan erven de kleinkinderen van erflater. In het geval dat de broers en/of zussen van de erflater niet meer leven, erven de kinderen van de broers en/of zussen. Dat noemen we ook wel ‘plaatsvervulling’. 

Is het ‘erfenis’ of ‘nalatenschap’?

Bij de term ‘erfenis’ denken de meeste mensen aan ‘iets krijgen’. Daarbij beredeneren we vaak vanuit de positie van de erfgenamen. We denken dus meestal alleen aan een positief saldo.

De term ‘nalatenschap’ doelt op het vermogen, waarmee we naast een positief saldo óók schulden bedoelen. Je zou kunnen zeggen dat de term ‘nalatenschap’ meer omvattender is vergeleken met de term ‘erfenis’. Hoewel de termen verschillen, gaat het om hetzelfde, namelijk alles wat de erflater achterlaat op het moment dat hij of zij overlijdt. Dit kunnen dus ook schulden zijn. 

Over het algemeen vind je de term nalatenschap vaker terug in formele stukken en hebben we het in spreektaal meestal over erfenis. Conclusie: het kan dus allebei.

Moet je een erfenis aanvaarden of verwerpen?

Als erfgenaam geeft de wet je drie keuzes: je kunt de erfenis verwerpen, zuiver aanvaarden of beneficiair aanvaarden. 

Erfenis verwerpen 

Als je om welke reden dan ook geen erfgenaam wilt zijn, dan kun je de nalatenschap verwerpen. Hoewel je dan geen bezittingen van de erflater ontvangt, erf je ook geen schulden. Je kunt daarvoor een verklaring afleggen bij de rechtbank. 

Erfenis zuiver aanvaarden

Als je niet wilt verwerpen, kun je ervoor kiezen om de nalatenschap zuiver te aanvaarden. Daarmee gaan alle bezittingen en schulden, in beginsel evenredig aan je erfdeel, van erflater op jou over. Was je als erfgenaam al hoofdelijk aansprakelijk voor een hele schuld die nu in de nalatenschap valt, dan blijf je dat. Bij de rechtbank of een notaris kun je zuiver aanvaarden. 

Ook kan het zijn dat jij je als erfgenaam zodanig gedraagt dat er sprake is van een zuivere aanvaarding. Bijvoorbeeld door spullen van de erflater te verkopen of te betalen met geld van de erflater. Denk dus goed na voordat je dat doet. Met een zuivere aanvaarding gaan immers ook alle schulden op jou over. 

Erfenis beneficiair aanvaarden

Als je de erfenis alleen wilt aanvaarden als het saldo van de goederen en schulden positief is, kun je de erfenis beneficiair aanvaarden. Je wordt dan erfgenaam, maar erft niet als de nalatenschap per saldo negatief is. Schuldeisers kunnen zich dan dus niet op jouw privévermogen verhalen. Ook daarvoor moet er een verklaring bij de rechtbank worden afgelegd. Lees in het handige informatieblad van de rechtspraak meer over de procedure na beneficiaire aanvaarding.

Let op, 3 maanden!

Eventuele schuldeisers van de nalatenschap moeten 3 maanden na het overlijden wachten met het aanspreken van erfgenamen. Zodoende krijg je als erfgenamen de tijd om na te denken over je keuze met betrekking tot de erfenis.

Let wel goed op. Wanneer de andere erfgenamen namelijk beneficiair aanvaarden, heb je nog 3 maanden de tijd om zelf te kiezen of je wilt verwerpen, zuiver of beneficiair wilt aanvaarden. Onderneem je geen actie, dan heb je net als de andere erfgenamen ook beneficiair aanvaard. 

Erfrechtadvocaat nodig?

Weet je niet of je een nalatenschap moet aanvaarden of verwerpen? Of word je als erfgenaam geconfronteerd met schuldeisers van erflater? Schakel dan zo snel mogelijk de hulp in van
een erfrechtadvocaat. Ook wanneer je advies wilt bij de afwikkeling van de nalatenschap of vragen hebt over de procedure na beneficiair aanvaarden.

Bel onze gespecialiseerde advocaten voor advies via 0592-751900 (vestiging Assen) of 0528-820030 (vestiging Hoogeveen), of vul het onderstaande formulier in. Wij helpen je graag verder!