Sluitingsbevoegdheid burgemeester uitgebreid

Op 1 januari 2024 hebben burgemeesters meer bevoegdheden gekregen om een pand te sluiten. Mochten zij voor deze datum een woning alleen sluiten ‘bij ernstige verstoring van de openbare orde door gedragingen die plaatsvinden in die woning’, sinds begin dit jaar is dit ook mogelijk op het moment dat de openbare orde rond een pand (woning of bedrijfspand) ernstig wordt verstoord, of als daarvoor ernstige vrees bestaat. We vertellen je er meer over.

Explosies, beschietingen en geweld

De afgelopen tijd is het vrijwel wekelijks in het nieuws: explosies, beschietingen, wapenvondsten en geweld in woonwijken. Vaak gaat het om handgranaten die aan een deur worden gehangen of ’s nachts naar een woning worden gegooid. Dit gebeurt niet alleen in grote steden als Rotterdam of Amsterdam, maar door heel het land: van Zwolle tot Vlaardingen en van Noordwijk tot Hoensbroek. De aanleiding wordt vaak gezocht in de georganiseerde en ondermijnende criminaliteit. Met andere woorden: drugshandel.

Het gevolg? Bange buurtbewoners en onrust in de wijk. Tot 1 januari 2024 was de sluitingsbevoegdheid van burgemeesters in dit soort situaties ontoereikend. Om toch rust te kunnen creëren in de wijk, zochten zij waar dat kon hun toevlucht tot noodbevelen. Sinds 1 januari van dit jaar hebben burgemeesters meer mogelijkheden.

Pand sluiten

Op 1 januari 2024 is namelijk artikel 174a van de Gemeentewet aangepast. Een burgemeester kan nu tot sluiting overgaan als er sprake is van een verstoring van de openbare orde rond een pand, of als er sprake is van ernstige vrees voor verstoring van de openbare orde. In dit laatste geval kan het pand alleen worden gesloten als het pand eerder is gesloten en er aanwijzingen zijn dat er weer eenzelfde verstoring zal plaatsvinden.

Een bevel tot sluiting heeft als vanzelfsprekend verstrekkende gevolgen. De exploitant kan zijn onderneming niet meer drijven of een bewoner kan zijn woning niet meer in. Jij als verhuurder loopt mogelijk huurinkomsten gedurende de sluitingsperiode mis. Daarom moet een besluit tot sluiting aan verschillende eisen voldoen:

• de betrokkene moet liefst eerst schriftelijk zijn gewaarschuwd en de kans hebben gekregen de overlast te beëindigen. In spoedeisende gevallen kan dit laatste achterwege blijven;
• er is geen andere (minder ingrijpende) maatregel voorhanden;
• in het besluit moeten de duur van de sluiting en de aanleiding worden vermeld;
• bij een woningsluiting moet de burgemeester rekening houden met de verstrekkende gevolgen van een woningsluiting voor bewoners en in het bijzonder kwetsbare mensen. Denk hierbij aan bijvoorbeeld minderjarigen, ouderen en mensen met een kwetsbare geestelijke of fysieke gezondheid. 

Gevolgen sluiting huurpand: bezwaar maken, ontbinding huurovereenkomst en onteigening?

Wat kan je als verhuurder doen als een huurpand eenmaal is gesloten door de burgemeester? Tegen het besluit om een pand te sluiten kan bezwaar en beroep worden aangetekend door de verhuurder. Hiermee kan mogelijk voorkomen worden dat het pand voor langere tijd moet worden gesloten en het niet verhuurd kan worden.

Tegelijkertijd  kan je als verhuurder de huurovereenkomst buitengerechtelijk ontbinden en schadevergoeding vorderen. Je bent dan niet langer gebonden aan de huurovereenkomst. Maar let wel, zolang het pand nog gesloten moet blijven kan het niet aan een ander verhuurd worden.

De gemeente kan je - onder strenge voorwaarden - verplichten om een andere gebruiker voor het pand aan te wijzen, of het pand in beheer te geven aan een derde. In het uiterste geval (als er geen uitzicht is op duurzaam herstel van de openbare orde rond het pand) heeft de gemeente zelfs de mogelijkheid om te onteigenen. Wij verwachten dat dit laatste - als je als verhuurder adequaat optreedt na een sluiting - niet zo’n vaart zal lopen.

Vragen?

Heb je hier vragen over? Dreigt de gemeente met een sluiting of is een van jouw huurpanden gesloten en wil je daar bezwaar tegen maken? Bel dan met Actio Advocaten of vul het contactformulier in, wij helpen je graag verder.