Recht op koop of voorkeursrecht?

De begrippen recht op koop, koopoptie, recht van eerste koop en voorkeursrecht worden nog al eens door elkaar gehaald. Toch is er een wezenlijk verschil tussen deze begrippen.

Onlangs hadden we een zaak bij de hand waarin de verwarring tussen deze begrippen weer speelde. De wederpartij vond dat er een onvoorwaardelijk, op ieder moment in te roepen koopoptie bestond en onze klant was van mening dat er slechts sprake was van een beperkt recht van eerste koop. Een groot verschil.

De zaak is uiteindelijk met goed resultaat opgelost, maar voor jou kan het interessant zijn om te weten wat dan het verschil is tussen koopoptie en recht van eerste koop. Ook is het goed om te weten waar je op moet letten als je afspraken vast wil leggen over eventuele (ver)koop van het pand in de toekomst.

Het verschil tussen koopoptie en recht van eerste koop

Koopoptie

Een koopoptie is een optiebeding dat volgens het Burgerlijk Wetboek moet worden gezien als een onherroepelijk aanbod. Door het enkele akkoord gaan met het aanbod, is de overeenkomst gesloten. Een andere term voor koopoptie, is recht op koop.

Bij een koopoptie is er meestal al overeenstemming over de prijs of over de manier waarop de prijs bij het inroepen van de optie zal worden bepaald, bijvoorbeeld door het aanwijzen van drie onafhankelijke makelaars. Een koopoptie is dus een sterk recht.

Recht van eerste koop/voorkeursrecht

Een recht van eerste koop is heel anders. Een recht van eerste koop verplicht de verkoper de gerechtigde (koper) in de gelegenheid te stellen om te kopen, maar alleen op het moment dat de verkoper daadwerkelijk wil verkopen. Er is dus alleen een verplichting van de verkoper om het pand eerst aan te bieden. Een andere term voor recht van eerste koop, is voorkeursrecht.

Als partijen er niet uitkomen of als de gerechtigde geen gebruik wil maken van zijn recht, mag de verkoper het pand aan wie hij wil te koop aanbieden.  

De terminologie

Wat je wil voorkomen is dat er onduidelijkheid is over het soort recht dat is verleend. Maak daarom duidelijke afspraken en gebruik de juiste termen. Doe je dat niet, dan bestaat de kans dat de rechter de afspraken moet uitleggen. In principe gaat het er dan niet om hoe je de afspraak noemt, maar gaat het om de inhoud van de afspraak en de bedoeling van partijen.

Positie (ver)koper

Verder is het van belang wat jouw positie is. Een koopoptie biedt aan de koper meer zekerheid dan een recht van eerste koop. De koper kan immers door het enkele inroepen van de koopoptie de overeenkomst tot stand brengen. Hij heeft de medewerking van de verkoper helemaal niet nodig. Bij een recht van eerste koop daarentegen is het nog maar de vraag of de koper de nieuwe eigenaar wordt.

Het recht van eerste koop biedt de verkoper meer vrijheid en hij zal daaraan de voorkeur geven. Hij is nergens toe verplicht en als de gerechtigde wilt kopen, dan kan dat in beide gevallen.