De Wet bescherming klokkenluiders: voldoe je er al aan?

Ben jij een zogenaamde ‘middelgrote werkgever’ en heb je tussen de 50 en 249 medewerkers in dienst? Dan heb je vast al eens gehoord van de Wet bescherming klokkenluiders. Voldoet jouw bedrijf al aan deze wet? Stop dan maar met lezen. Heb je slechts de klok horen luiden, maar weet je niet precies waar de klepel hangt? Lees dan snel verder. Want op 17 december 2023 moet jouw bedrijf aan een aantal nieuwe verplichtingen voldoen.

Wet bescherming klokkenluiders

De Wet bescherming klokkenluiders is op 18 februari 2023 in werking getreden. Deze wet, die voortkomt uit de Europese Klokkenluidersrichtlijn, heeft tot doel de rechtsbescherming van klokkenluiders te verbeteren. Op grond van deze wet moesten werkgevers met 250 of meer werknemers al op 18 februari 2023 aan de nieuwe verplichtingen voldoen. Werkgevers met 50 - 249 werknemers hebben hiervoor tot 17 december 2023 de tijd gekregen.

Wat is er gewijzigd?

Tot 18 februari 2023 was de Wet Huis voor klokkenluiders van toepassing. Op grond van die wet moest je bij 50 of meer medewerkers ook al een interne meldprocedure en een meldpunt voor klokkenluiders hebben. Met de Wet bescherming klokkenluiders is er een aantal zaken gewijzigd ten opzichte van de Wet Huis voor klokkenluiders:

1. Wijziging begrip ‘werknemer’

Met de invoering van de Wet bescherming klokkenluiders is het begrip ‘werknemer’ beperkt tot:

Dit betekent dat zzp’ers en onbetaalde stagiaires en vrijwilligers niet meer meetellen. Op grond van deze wijziging kan het dus ook zo zijn dat jouw bedrijf niet meer verplicht is om een interne meldprocedure te hebben.

2. Uitbreiding begrip ‘misstanden’

Daarnaast is het begrip ‘misstanden’ uitgebreid tot (mogelijke) inbreuken op het Unierecht. Hierop moet de interne meldprocedure op worden aangepast.

3. Uitbreiding begrip ‘melder’

Ook het begrip ‘melder’ is uitgebreid, waardoor nu ook de personen die een melder bijstaan, zoals vertrouwenspersonen, collega’s en vakbondsvertegenwoordigers bescherming genieten. Daarnaast mogen onder meer ook zzp’ers, toezichthouders en aandeelhouders een melding maken.

4. Strengere eisen meldprocedure

Verder moet de meldprocedure zelf aan strengere eisen voldoen. Zo moet het straks mogelijk zijn om zowel mondeling, schriftelijk als in persoon een melding te maken. Bovendien moet je als werkgever een melder binnen 7 dagen een ontvangstbevestiging van een interne melding sturen en hem binnen maximaal 3 maanden na het verzenden van de ontvangstbevestiging informeren over de vervolgstappen. Ook moet je een registratie bijhouden van meldingen.

Daarnaast moet het mogelijk zijn om direct een externe melding te doen. bijvoorbeeld bij het Huis voor Klokkenluiders of een andere instantie.

Let op: de Ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging moet instemmen met de gewijzigde meldprocedure.

5. Personeel informeren

Op grond van de Wet bescherming klokkenluiders moet je het personeel schriftelijk of elektronisch informeren over:

6. Strengere rechtsbescherming voor melders

Tot slot moet je als werkgever de identiteit van de melder geheimhouden, tenzij de melder toestemming geeft om zijn of haar identiteit bekend te maken.

Ook op grond van de Wet Huis voor klokkenluiders was het al verboden om melders te benadelen vanwege de melding (bijvoorbeeld via een ontslag, overplaatsing, een negatieve beoordeling of een demotie, of met intimidatie of pesterijen). Maar op grond van de Wet bescherming klokkenluiders is het ook verboden om te dreigen met een dergelijke benadeling. Bovendien is de bewijslast omgedraaid: waar voorheen de melder moest bewijzen dat hij was benadeeld omdat hij een melding had gedaan, is het nu aan de werkgever om aan te tonen dat een benadeling geen verband houdt met de melding.

Handhaving

Op een later moment zal het Huis voor klokkenluiders worden belast met het toezicht op de naleving van de Wet bescherming klokkenluiders. Voldoet een organisatie niet aan de wet? Dan kunnen zij ter handhaving een last onder dwangsom of een bestuurlijke boete opleggen.

Vragen?

Heb je hier vragen over? Wil je dat we met je meedenken over het opstellen of actualiseren van de interne meldprocedure? Of heb je advies nodig over een melding? Bel dan met Actio Advocaten of vul het contactformulier in, wij helpen je graag verder.

​